PEYNİRİN HİKAYESİ

Yaşamımızın vazgeçilmez lezzeti olan peynirin tarihçesi günümüzden 8500 yıl önceki tarihlere dayanmaktadır. İlk çıkışı ve icat edilmesi hususunda değişik varsayımlar bulunmaktadır. Bazı tarihçiler ilk peyniri bir Arap gezgininin koyun midesinden yapılmış olan bir tulumun içine koyduğu sütün, kendiliğinden peynire dönüşmesi yoluyla bulunduğunu düşünmektedir. Eski Yunan tarihine baktığımızda ise ilk peynirin İskitler tarafından sütün ekşitilerek kısrak sütünden yapıldığı iddia edilmektedir. Bu bağlamda İskitlerin yaşamış olduğu M.Ö 7. YY civarında üzeri buzlarla örtülü anıtlarda keçi ve koyun derilerinden hazırlanmış kaplarda peynir izine rastlanmıştır. Bazı kaynaklarda ise Orta Asya'da ilk peynirin yapıldığını iddia etmektedir. Tibetliler, Tatarların ilk peyniri Araplardan önce yaptığı fikrini düşünmektedir. Değişik tarih kaynakları incelendiğinde ilk peyniri Fin göçebelerinin, Akdeniz ülkelerinde yapıldığı gibi varsayımlar bulunmaktadır. Değişik kaynaklar değişik milletlerin ilk peyniri yaptığını yada keşfettiğini söylesede; yapılan arkeolojik kazı çalışmalarında MÖ 4000 yıllarına ait peynir kalıntıların ve peynir yapım alet ve kaplarına rastlanmıştır.

Peynir ilk yapıldığı zamanlarda genellikle tapınaklarda tüketilmeye başlanmış olup daha sonraki medeniyetlerin gelişme hızı nedeniyle kullanım alanıda genişleme göstermiştir. Bu noktada Roma İmparatorluğunun çöküşü ile beraber Avrupaya göçün artması ile peynir üretimi daha da artmıştır. Burada manastırlarda yapılan peynirler günümüze Avrupa ülkelerinin peynir çeşitliliğini oluşturmuştur. Kendi tarihimizde ise Kaşgarlı Mahmut'un yazmış olduğu Divanu Lügatit Türk adlı eserde peynirden bahsetmiştir. Ayrıca 11.YY da yazılan Yusuf Hacib'in yazmış olduğu Kutadgu Bilig eserinde de peynir çeşitlerinden bahsedilmiştir.

Birçok peynir çeşidi yerel koşullarında etkisiyle tesadüfen bulunmuş olup, peynir kalitesine etki eden rastlantılar üretim basamaklarında kullanılmış ve böylece her çeşit evrimsel bir gelişim göstermiştir. 1680 yılında Osmanlı padişahlarından 4.Murat'ın Nizamnamesinde ise yoğurt ve peynir fiyatlarının ayarlanması konusu geçmmiştir. Yine Osmanlı İmparatorluğunun 1851 yılında katılmış olduğu İngiltere Londra Sergisinde ise tulum, kaşar ve lor peynirleri sergilenmiştir.